متن کامل خبر


 
سیزدهمین جلسه هم اندیشی اساتید دانشکده کشاورزی با موضوع "اقتصاد مقاومتی" برگزار شد

خلاصه خبر: سیزدهمین جلسه هم اندیشی اساتید دانشکده کشاورزی با موضوع "اقتصاد مقاومتی" چهارم بهمن ماه با حضور جمعی از اساتید برگزار شد.

در این جلسه ، ابتدا دکتر چوبچیان، دبیر جلسات هم اندیشی در دانشکده کشاورزی، ضمن تشکر از حضور اساتید، از دکتر نجفی عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد کشاورزی خواست در ادامه سخنان خود در جلسات قبل با موضوع اقتصاد مقاومتی به ارائه سایر نظرات خود بپردازد.
سپس دکتر نجفی ضمن اشاره ای کوتاه به چکیده ای از سخنان و مباحث جلسات قبل در رابطه با موضوع اقتصاد مقاومتی، اظهار داشت: در جلسه قبل یک سری سلسله مباحث در مورد بررسی اقتصاد مقاومتی مبنی بر وضعیت موجود، تهدیدها و فرصتهای اقتصاد ایران و با تکیه‌ بر روی توسعه صحبت کردیم. برای یک توسعه پایدار باید به اقتصاد و فرهنگ توجه شود که اگر این دو توسعه یابند می‌توانندباعث توسعه اقتصاد یک کشور شوند، همچنین گفته شد که در اقتصاد، کشاورزی سهم مناسبی دارد اما از سه مشکل بهرهوری آب، واسطه‌های غیر ضرور و خرده مالکی رنج میبرد.
وی در ادامه گفت: هدف عمده از مطرح کردن اقتصاد مقاومتی مشکلات مربوط به تحریم ها بود که شامل تحریم های سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا بود، که مهم‌ترین آن تحریم سوئیفت بود. خیلیها معتقد هستند این تحریم ها شدیدترین تحریم‌هایی هستند که علیه یک کشور اعمال گردید. اقتصاد ایران سه دهه پس از انقلاب 57، به‌جایی رسید که انتظار دستیابی به این جایگاه نبود بنابراین این تحریم ها علیه کشور اعمال گردید. اما عاملی که باعث شد کشور ما از این تحریم ها نجات پیدا کند بخش کشاورزی بود.
وي تصريح كرد: علی رغم تمام انتقاداتی که به بخش کشاورزی است، ولی این بخش دارای رویکرد مثبتی در طی سالیان اخیر است، از سال 1376 که این بخش سهم 27 درصدی در اشتغال داشته است الآن این میزان به 18درصد رسیده است و یا سهم آن در تولید ناخالص داخلی به 10 درصد رسیده است و این میزان می‌تواند تا 3 یا 4 درصد نیز کاهش یابد که در کشورهای توسعه‌یافته این میزان حدود 2-3 درصد است. ارزش‌افزوده بخش کشاورزی چیزی در حدود 44 هزار میلیارد است اما با این‌حال ما در بخش کشاورزی هنوز به‌عنوان کشور واردکننده محصولات هستیم. در بحث واردات گندم چون بیشتر مزارع گندم کشور ما به‌صورت دیم است وقتی خشک‌سالی باشد نمی شود کاری کرد، بنابراین به‌ناچار باید واردات گندم داشته باشیم. اما دلیل واردات گندم طی سال‌های 90-92 مشکلات مربوط به تحریم ها بود. در سالهای تحریم ما دچار یک تلاطم در اقتصاد شدیم و همین باعث عقب ماندن اقتصاد کشور گردید، همچنین به لحاظ قدرت خرید طی سال های تحریم با مشکل روبرو شدیم. به لحاظ شاخص توسعه انسانی که بین صفر و یک تعریف می‌شود (55/0 تا 7/0) کشورهای متوسط، 7/0-8/0 کشورهای بالا و 8/0تا 1 کشورهای خیلی بالا)، این شاخص وابسته به عواملی مانند آموزش، درآمد سرانه و امید به زندگی است. این شاخص مهمترین شاخص مقایسه کشورها باهم است. کشور ما به لحاظ این شاخص از متوسط جهانی بالاتر است و چنان چه تحریمها علیه کشور ما اعمال نمیشد به‌احتمال‌زیاد وضعیت خیلی بهتری در این شاخص نیز داشتیم. کشور استرالیا دارای رتبه اول در این زمینه است و کشورهایی مانند سوئیس و آلمان نیز جزو کشورهای با توسعه انسانی بالا هستند، کشور آمریکا در این شاخص رتبه یازدهم را به خود اختصاص داده است. کشور ما در اقتصاد دنیا دارای رتبه 16یا 17 هست که البته کشورهایی مانند عربستان و ترکیه بالاتر از کشور ما قرار دارند.
دكتر نجفي خاطر نشان كرد: نکته مهم این است که ما در بخش جذب سرمایه‌گذاری خارجی خوب عمل نکردیم. نمودار رشد کل اقتصاد ما نشان می‌دهد که اقتصاد ما به ‌واسطه جنگ تحمیلی دچار یک نوسان شد ولی بعد از آن به یک ثبات رسید اما بعد از اعمال تحریم‌ها دوباره این نوسانات در اقتصاد شکل گرفت. نمودار رشد تجمعی نشان می‌دهد که تا سال 1374 هر مقدار که ما رشد کردیم فقط مباحث مربوط به جنگ و انقلاب را پوشش داد و عقب‌ماندگی‌ها را برطرف کرد و در سال 1374و 1375 به نقطه بازگشت رسیدیم. بر اساس شاخص جینی که بین صفر و یک تعریف میشود ( هر چه به صفر نزدیکتر باشد یعنی توزیع درآمد بهتر صورت میگیرد و هر چه به یک نزدیکتر باشد یعنی توزیع ناعادلانه‌تر بوده است)، این شاخص قبل از انقلاب 5/0 بوده است و بعد از انقلاب به 4/0 رسیده است. در سالهای 1381و1382 ما از رشد اقتصادی بالایی برخوردار بودیم ولی توزیع عادلانهای در این زمینه نداشتیم بنابراین تصمیمات سیاسی مردم تحت تاثیر قرار میگیرد. در حال حاضر شاخص جینی 38/0 است، دولت باید سعی در کاهش این شاخص داشته باشد.
دکتر نجفی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: دولت دو دسته هزینه دارد که یکی مربوط به پرداخت های جاری و دیگری پرداخت های عمرانی است که پرداخت های عمرانی مربوط به احداث راه و ساختمان و ... است و پرداخت های جاری مربوط به پرداخت حقوق کارمندان است، هرچقدر سهم پرداخت های جاری کمتر و پرداخت های عمرانی بیشتر باشد این نشان‌دهنده افزایش ساخت‌وساز در کشور است. در دوران قبل از جنگ سهم پرداخت های عمرانی بیشتر بوده است ولی با آغاز جنگ ما مجبور شدیم که برخی از هزینه های عمرانی را کاهش دهیم، ولی پس از پایان جنگ دوباره هزینه های عمرانی افزایش یافت تا اینکه تحریم ها آغاز گردید و چون خیلی از هزینه های عمرانی از درآمدهای نفتی بود ما به‌ناچار مجبور به کاهش این هزینه شدیم. علی رغم نگاهی که در اقتصاد ما وجود دارد و اینکه اقتصاد ما تک‌محصولی و وابسته به نفت است ولی این تفکر مربوط به دهه پنجاه است جایی که 80-85 درصد درآمد کشور از فروش نفت تأمین میشد ولی در حال حاضر این میزان در بعضی از سالها به 25درصد نیز کاهش پیداکرده است. در حال حاضر از 360هزار میلیارد بودجه کشور حدود100هزار میلیارد آن وابسته به نفت است، ولی 260هزار میلیارد دیگر مربوط به مالیات است که این اقتصاد را از تک‌محصولی بودن جدا میکند و میتواند برای کشور ما مفید باشد. اما مشکلاتی که اقتصاد ما را تهدید میکند ابتدا بحث نقدینگی است که مربوط به مجموع پول و شبه پول است یعنی سپرده ها، بدهی های دولت و غیره را شامل میشود، بحث نقدینگی از سال 1375 که شروع به رشد کرده است دیگر متوقف نشده است و در دولت‌های مختلف بین 25-27 درصد بوده است. تورم و نقدینگی خاصیت اقتصاد ایران هستند، تورم در سال 1364به عدد 6 درصد رسید، در سال‌های 54 و 55 این میزان 7/6 درصد بوده است و در سال 1374 به 2/49درصد رسید ولی از سال های بعد شروع به کاهش نمود، هدفمندسازی یارانه ها هم تأثیر چندانی روی افزایش تورم نداشت. بعد از اعمال تحریم ها با افزایش نرخ ارز تورم تا 35 درصد نیز افزایش پیدا کرد ولی با اعمال سیاست های انقباضی دولت به 5/15 سپس 12 و در حال حاضر به 9 درصد رسیده است.
عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه با اشاره به موضوع بیکاری گفت: در سال 1395 حدود 3.2 میلیون نفر بیکار داشتیم، سال 1389 میزان بیکاری نیز در همین حدود بود و سال 1380 میزان بیکاری 2.8 میلیون نفر بود. بیکاری نیز یکی از چال شهای اقتصاد کشور است، در سال 1380 میزان بیکاری 14 درصد بود و در سال 1383 این میزان به 10درصد کاهش پیدا کرد. هرچقدر میزان تورم در کشور بالاتر باشد درصد بیکاری کاهش پیدا می کند چون کسب‌وکارهای کاذب در کشور رونق می‌گیرد. در حال حاضر دولت 158 هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی بدهکار است که باید برای آن چارهای اندیشید. تغییر نرخ ارز نشان می دهد که تا قبل از اعمال تحریم ها این میزان حدود1000تومان بود ولی با اعمال تحریم ها به 3700تومان افزایش پیدا کرد، پس از روی کار آمدن دولت جدید تقریباً روند رو به رشد قیمت دلار کاهش یافت ولی افزایش نسبی هنوز باقی ماند، گرچه برخی بر این باورند که باید کاهش یابد و به همان 1000 تومان برسد ولی عقیده خیلی خوبی نیست چون اقتصاد به یک تعادل بالاتر رسیده است و همه متغیرهای دیگر متناسب با آن تغییر کرده است.
وی در پایان سخنانش گفت: وقتی‌که تحریم ها اعمال شد، این تحریم ها نگذاشت که اقتصاد کارکردهای خود را داشته باشد. اما این رابطه تائید شده در خیلی از کشورها وجود دارد یعنی تولید مقاله منجر به تولید ثروت هم شده است. دولت‌ها با توجه به سیاست هایی که دارند و نرخ تورمی که در کشور وجود دارد نرخ ارز را تعیین می کنند، کما اینکه به‌عنوان‌ مثال کشور ژاپن یکی از ضعیف‌ترین پول های دنیا را دارد. تقویت پول ملی کشور نمی تواند برای آن تنوع صادراتی ایجاد کند، کشوری که بخواهد تنوع صادرات داشته باشد حتی تضعیف پول ملی هم می تواند به نفع آن کشور باشد، البته ممکن است خیلی ایرادهای دیگر هم داشته باشد.
پس از سخنان دکتر نجفی، جلسه به صورت پرسش و پاسخ و ارائه راهکارها و نظرات و پیشنهادهای مختلف از طرف سایر اعضای هیئت علمی ادامه یافت.
گفتنی است که در سیزدهمین جلسه هم اندیشی اساتید دانشکده کشاورزی، دکتر کریم زاده، دکتر وکیل پور، دکترعباسی، دکتر بیژنی، دکتر احمدی، دکتر میان آبادی و دکترپورجم نیز در بخش های مختلف به ارائه سخنانی در رابطه با موضوع جلسه پرداختند.


30 بهمن 1396 / تعداد نمایش : 1586